Tính đặc chế - Customize trong board game

Đăng ngày 21/04/2017

Customize, dịch nôm na là “đặc chế”, có nghĩa là bạn có quyền tạo ra một tổ hợp sự kết hợp nào đó cho riêng mình - đó có thể là một bộ bài, một đội quân hùng mạnh hay một chiến thuật hợp lý. Đây là một trong những yếu tố phổ biến trong các game kỹ thuật số, nơi bạn thoải mái “chế” ra nhân vật độc nhất của mình, thay đổi màu, kiểu tóc, cơ thể, các chỉ số thông tin,.... Trong board game, bạn không thể tự ý thay đổi hình dạng các quân cờ (trừ việc sơn màu), lá bài, hay các thành phần, nhưng bạn có một số lựa chọn để tạo ra sự độc nhất trong nhiều trò có chế độ này.

Lấy một ví dụ để dễ hiểu hơn, Blood Bowl là một trong những game tuyệt vời nhất có thể cho phép bạn customize, tạo ra một đội quân phù hợp với chiến thuật, sở thích của mình. Mỗi quân lính có điểm mạnh-yếu khác nhau với các chức năng đặc biệt. Trước khi bắt đầu chơi, bạn suy nghĩ kĩ lưỡng để chọn ra đội hình ưng ý nhất, mà bạn nghĩ là tốt nhất. 

Những game customize thường thuộc thể loại “sưu tầm” như CCG (Collectible Card Game), CDG (Collectible Dice Game), CMG (Collectible Miniature Game), LCG (Living Card Game), and TCG (Trading Card Game). Việc này sẽ làm bạn khó khăn khi phải mua thêm nhiều bộ bài, hay quân lính khác nhau, các bản mở rộng để giúp gia tăng nhiều lựa chọn hơn. Yugioh là một ví dụ điển hình, trong trò này bạn cần tạo ra một bộ bài đến từ sự kết hợp của vô số các lá bài khác liên quan đến quái vật cũng như phép thuật. Và khỏi cần nói bạn tốn bao nhiêu tiền để đầu tư vào Yugioh rồi, nhưng thực sự… rất đáng.

Tuy nhiên cũng có những game mà bộ cơ bản đã cho bạn rất nhiều lựa chọn để đặc chế. Smash Up bắt đầu với 8 faction cơ bản cho phép bạn kết hợp 2 bộ faction bất kỳ với nhau để tạo ra một cỗ bài độc nhất.

Customize còn đặc biệt xuất hiện trong trào lưu những game gọi là deck-building, với đại diện tiêu biểu là Dominion. Trong thể loại deck-building, bạn không chế ra bộ bài của mình trước trận đấu như các thể loại khác, mà bạn tạo ra nó ngay trong chính quá trình chơi, tương tác với chiến thuật của người chơi khác, đòi hỏi sự linh hoạt nhiều hơn.

Tính khắc chế nhau là một điểm thú vị khi bạn chơi các game customize, bởi vì bạn sẽ luôn phải vắt óc để tìm cách khắc chế chiến thuật của đối phương. Mỗi bộ bài, đội quân đặc chế tạo ra sẽ có chiến thuật độc đáo, nhưng không có chiến thuật nào ưu thế hoàn hảo. Độ phức tạp, số lượng đa dạng trong các combo được tạo ra luôn cho phép người chơi tìm ra điểm khắc chế một chiến thuật bất kỳ, bằng một combo kết hợp khác.

Nên có thể nói, các game customize là tự cân bằng trong chính nó, trừ khi tác giả tạo ra một lá bài, hay quân lính nào siêu mạnh - overpower. Một cách hạn chế lỗi này chính là hồ điểm - pool. Trong World of Warcraft Miniatures mỗi nhân vật có một số điểm mà sẽ chiếm vào tổng số điểm của toàn quân; ví dụ nếu bạn bị giới hạn 20 điểm của quân đội, thì một nhân vật mạnh sẽ chiếm khoảng 12 trong tổng điểm đó, nhân vật yếu sẽ chiếm ít khoảng 5 điểm chẳng hạn. Như thế cho dù bất kỳ quân nào được kết hợp thì luôn đảm bảo những người chơi công bằng với nhau, vì họ có số điểm pool bằng nhau. Pool cũng được dùng khá nhiều trong các tabletop war game như Warhammer 40k. Với Summoner Wars thì mỗi quân bài đã tự cân bằng bởi giá của nó tiêu tốn để được triệu hồi ra, đây cũng là cách tự cân bằng trong mỗi quân.

Chính vì tính linh hoạt trong đặc chế, tiềm năng cực kỳ lớn, nên những game customize có giá trị chơi lại rất cao. Bạn sẽ muốn dành nhiều thời gian hơn để tìm hiểu các kết hợp, hy vọng ngày càng hiểu hơn về chức năng của mỗi nhân vật, tạo ra đội hình ưa thích và tin rằng vô đối! Đặc biệt nếu như game đó không có yếu tố may mắn, như Navia Drapt, thì giá trị của việc customize càng quan trọng hơn hết. Đương nhiên, cách bạn chơi vẫn chiếm vị trí quan trọng trong chiến thắng. Thậm chí nếu sở hữu một đội hình lý tưởng nhưng chơi không hay thì bạn vẫn phải trả giá.

Ngoải ra, customize còn được mở rộng ra đến các lĩnh vực khác như board, map, luật chơi, scenario của một board game. Những game như Magic: The Gathering – Arena of the Planeswalkers, Hero Quest, Krosmaster Arena, Dungeons & Dragons, cho bạn khả năng biến đổi cả địa hình chơi, tạo nên câu chuyện cho riêng mình bằng sự sáng tạo của bản thân.

Customize là một ân huệ lớn với các game thủ thèm khát sự sáng tạo. Nó như một tổ hợp các chất liệu khác nhau để bạn tạo ra một bức tranh, một cấu trúc bất kỳ mình ưa thích. Nó là một quá trình thử nghiệm để đạt đến sự hoàn hảo hơn, qua sự lặp đi lặp lại vô cùng hấp dẫn. Customize là cách tốt nhất để giữ bạn chơi một game đến cả đời, nếu như đó là một game có nguồn cung cấp rất lớn.

BoardgameVN