Cơ chế Chọn Vai Trò (Role Selection) trong board game được biểu hiện ở việc lựa chọn các nhân vật/vai trò, với các chức năng đặc biệt khác nhau. Một game role selection sẽ có nhiều các vai trò như vậy, trong một vòng bạn có thể chọn một trong các vai trò, và thực hiện hành động đặc biệt mà vai trò đó cho phép. Một game có thể có nhiều vòng, vì vậy mỗi vòng bạn có thể chọn lựa nhiều vai trò khác nhau.

Cơ chế Role Selection rất được ưa chuộng trong board game hiện đại

Lấy một ví dụ cụ thể, trong Citadels có đến 8 nhân vật để bạn chọn lựa, mỗi nhân vật này có chức năng khác nhau, Lãnh Chúa có thể phá hủy nhà, Vua có thể lấy ngôi vương, Ăn Trộm cướp tiền từ người khác, Sát Thủ tiêu diệt một đối tượng,... Khi bạn chọn một nhân vật, bạn thực hiện hành động đặc biệt của nhân vật đó cho phép. Ở những vòng sau, bạn có thể lựa chọn nhân vật khác tùy vào chiến thuật của mình.

Mỗi nhân vật có một chức năng khác nhau

Đặc biệt ở cơ chế role selection, mỗi lựa chọn vai trò đều cho bạn một quyền lợi. Thế nên bạn cân nhắc nên ưu tiên quyền lợi nào hơn. Hơn nữa, mỗi lựa chọn của bạn đều cướp đi một lựa chọn từ người chơi khác – bởi họ sẽ không thể chọn vai trò đó trong cùng một vòng được. Bạn cũng cần quan sát chiến thuật của đối phương và làm hại họ bằng cách đó. Ai là người cần Nhà Vua nhất ở lượt này? Nếu mình chọn Nhà Vua, có thể mình không được nhiều lợi như khi chọn Thương Gia, nhưng cái hại mình tác động đến đối thủ sẽ lớn hơn chăng?

Puerto Rico là một game role selection thành công vượt trội

Một trong các tựa game thành công nhất khi sử dụng cơ chế role selection đó là Puerto Rico. Tiến trình trong board game này hoàn toàn vận hành theo các vai trò được chọn. Mỗi vai trò trong đó tiêu biểu cho một lĩnh vực phát triển kinh tế. Tất cả vai trò đều ảnh hưởng đến nhau và lựa chọn của người trước đó sẽ ảnh hưởng đến người đi sau.

Mỗi vai trò đại diện cho một lĩnh vực phát triển kinh tế

Mỗi vai trò là một lựa chọn, nhưng khi lựa chọn một vai trò nào đó, bạn mở ra nhiều khả năng cho các lựa chọn khác ẩn trong vai trò đó. Khi bạn chọn Settlers chẳng hạn, đó là một lựa chọn. Nhưng khi chọn Settlers, bạn có thêm vài lựa chọn khi quyết định trồng cây nào hoặc khai thác đá. Khi chọn Mayor, bạn có thêm dân và quyết định dân lao động sẽ làm việc trong các nhà máy nào. Một board game hay và chiều sâu phải cho người chơi nhiều lựa chọn ý nghĩa, ở phương diện này thì role selection đáp ứng đầy đủ.

Lựa chọn vai trò nào nhiều sẽ ảnh hưởng đến xu hướng phát triển

Mỗi vai trò còn đại diện cho một lượng thời gian bạn sử dụng. Tưởng tượng game sẽ diễn ra trong x vòng, và mỗi vòng bạn được chọn 1 chọn lựa, vậy thì bạn sẽ có x chọn lựa. Bạn có thể phân phối x này vào bất kỳ vai trò nào, có thể một số vai trò sẽ được chọn nhiều hơn vai trò khác, dẫn đến chiến thuật của bạn thiên về phương diện đó nhiều hơn. Ở Puerto Rico, việc bạn chọn Captain nhiều nói lên rằng bạn có xu hướng vận chuyển hàng hóa hơn là mua bán. Trong Steam, việc bạn đầu tư vào vai trò nào cũng rất quan trọng. Bạn có thể nâng cấp đầu tàu sớm hoặc tập trung vào các vai trò khác, hoặc cân bằng mọi vai trò đều nhau.

Một game role selection có thể nhiều hoặc ít tương tác, có thể nặng về kinh tế hoặc không, có thể đơn giản hoặc phức tạp, tất cả đều tùy vào chức năng được quy định trong mỗi vai trò. Do đó, mechanic này là rất đa dạng, linh hoạt. Điều quan trọng là cần phải cân bằng chức năng của mỗi vai trò, sao cho không có vai trò nào quá mạnh so với các vai trò khác, hoặc vai trò nào quá yếu. Nếu một vai trò quá mạnh làm cho nhiều người muốn chọn nó, vai trò quá yếu làm cho người chơi không chọn nó. 

Như vậy, cơ chế role selection thường nằm trong những game chiến thuật cao, có nhiều lựa chọn ý nghĩa và thiên về kinh tế. Nếu bạn thấy một game có cơ chế này, khả năng cao là nó thuộc về các đặc điểm trên. 

BoardgameVN